Veiligheid

Vogels en vliegveiligheid bij Lelystad Airport

De Oostvaardersplassen is een uniek, Europees gediplomeerd natuurgebied waar tienduizenden vogels zoals ganzen, ooievaars, reigers, zwanen en roofvogels zoals de zeearend leven. Een vliegveld bouwen vlak naast een rijk vogelreservaat is vragen om problemen. Vogels kunnen in aanvaring komen met vliegtuigen en dat is niet alleen gevaarlijk voor vogels maar ook voor vliegtuigen, haar inzittenden en burgers op de grond. Want vogels kruisen niet alleen de vliegroutes van Lelystad Airport. Ook doorkruisen de geplande laagvliegroutes, de trekroutes van miljoenen vogels.

Nooit is onderzocht hoe groot het risico is op vogelaanvaringen op Lelystad Airport en langs de aanvlieg- en vertrekroutes. De wel uitgevoerde literatuurstudies, waarop de conclusies van het ministerie van I&W zijn gebaseerd, bevatten grove fouten. Zo is bijvoorbeeld onderzoek gedaan met een KNMI radar uit De Bilt met een reikwijdte van slechts 25 km, die Lelystad niet kan zien. (Klik hier om te zien waar de laagvliegroutes over heen gaan)

Voor een nieuw vliegveld voor groot vliegverkeer had een dergelijk vogel- en vliegveiligheidsonderzoek vóóraf plaats moeten vinden. Als onderdeel van een degelijk milieueffectrapportage. Echter, dit is niet gebeurd. Zou dit wel gebeurd zijn, dan was onvermijdelijk de conclusie getrokken, dat er sterk verhoogd risico is op vogelaanvaringen. Dit zou van grote invloed geweest kunnen zijn op de besluitvorming.

Het dringende advies van de experts is om aanvullend wetenschappelijk ornithologisch onderzoek uit te voeren. Ook naar de trekroutes van vogels. En over alle provincies waar laagvliegroutes gepland zijn.

Nieuw onderzoek over de veiligheidsrisico’s

Onderzoekers van de universiteit van Amsterdam publiceren in februari 2020 het artikel: "High-Resolution Spatial Distribution of Bird Movements Estimated from a Weather Radar Network".

In het artikel wordt beschreven dat door een nieuwe onderzoeksmethode, die gebruikmaakt van de KNMI-weerradar van Herwijnen, vogels over grotere afstanden en verschillende hoogten beter kunnen worden gevolgd. Op basis van nieuwe en scherpere radarmetingen, wordt aangetoond dat trekvogels tot een hoogte van zo'n 3.500 meter vliegen. Het risico op vogelaanvaringen kan hiermee beter worden aangetoond.

Je kunt het artikel hier downloaden

En lees hier het artikel in de Leeuwarder Courant

Zienswijze SATL

In de Zienswijze: ‘Lelystad Airport voor gezien’ heeft SATL de risico's en onderzoeken tav vogelaanvaringen uitgebreid beschreven. Te lezen vanaf pagina 110.

Download het rapport hier

De conclusie van het rapport zijn:

Er zijn zeer belangrijke feiten buiten beschouwing gelaten, die nopen tot de slotsom dat LA een vliegveld zal zijn met een hoog risico op vogelaanvaringen. Passagiers en luchtvaartmaatschappen die gebruik gaan maken van LA lopen, met name door het langdurig laagvliegen, ernstige risico’s.  Wij komen tot de slotsom dat de uitgevoerde onderzoeken naar vogelbewegingen in relatie tot de LA slechts kwantitatieve, op gemiddelden gebaseerde rekenexercities zijn, die gebaseerd zijn op onjuiste uitgangspunten en aannames en op onjuiste onderzoeksgegevens. De conclusie is dat er toegeschreven is naar het kennelijke doel. In het luchthavenbesluit is een straal van 6 km rondom het vliegveld benoemd, hierin gelden beperkingen voor vogelaantrekkende bestemmingen en grondgebruik.

Om Lelystad Airport een veilig vliegveld te maken, zullen draconische maatregelen noodzakelijk zijn om de gevaren van vogelaanvaringen te mitigeren. Dit zal ten koste gaan van meerdere Natura2000 gebieden, waaronder de Oostvaardersplassen en de Veluwerandmeren. Bovenstaande brengt met zich dat vaststellen van het luchthavenbesluit onverantwoorde risico’s met zich meebrengt. Een behoorlijk overheidsbeleid staat dat niet toe.

Documentaire 'Lelystad Airport in nevelen gehuld'

De documentaire "Lelystad Airport in nevelen gehuld" van cineast Rob de Wind bevat een interessant fragment over het gevaar van vogelaanvaringen.

Aan het woord komen:

- Drs. Luit Buurma, bioloog en oud Kon. Luchtmacht en defensiespecialist vogelradar – radarornithologie, oud voorzitter van de International Birdstrike Committee';

- Prof. Dr. Theunis Piersma, internationaal gelauwerd hoogleraar trekvogel ecologie;

- Dr. Bart Ebbinge, bioloog en ganzenspecialist;

- Ernst Jan Goedhart, oud gezagvoerder Boeing 787 Dreamliner en de Boeing 777 en ervaringsdeskundige birdstrike.

Ga hier naar het fragment uit de documentaire:

20 februari 2019: Vogelbescherming Nederland: ‘Gevaar vliegveiligheid Lelystad Airport slecht onderzocht’.

De negatieve gevolgen voor vogels, natuur en vliegveiligheid van Lelystad Airport zijn opnieuw niet goed onderzocht. Dat stelt Vogelbescherming Nederland in een zienswijze op het aangepaste ontwerp-Luchthavenbesluit.

Lees hier het standpunt van de Vogelbescherming Nederland

 

afb.1: Ooievaarskolonies  Gaasterland Uit: AIP (Aeronautical Information Publication) Netherlands


afb.2: Heavy Risk gebied Flevopolder Uit: AIP (Aeronautical Information Publication) Netherlands

Voorbeelden vogelaanvaringen

Wereldwijd zijn er jaarlijks zo'n 21.000 botsingen tussen vogels en vliegtuigen. Dit leidt niet altijd tot schade, noodlanding of ongeluk. Een paar van bekende voorbeelden zijn:

2019: Bijna ramp met een Russisch passagiersvliegtuig.

Vlak na vertrek uit Moskou vielen beide motoren van het toestel uit. De piloten maakten een geslaagde noodlanding in een maisveld. Oorzaak: een zwerm meeuwen. 

Deze ramp is te vergelijken met de ramp op de Hudson waarbij eveneens beide motoren van de Airbus A 320 uitvielen als gevolg van een botsing met Canadese ganzen. NB dat er geen doden vielen, is te danken aan de piloten en het feit dat er geen obstakels in de weg stonden. Als er een noodlanding bijvoorbeeld in de Weerribben zou moeten plaatsvinden, zou het vliegtuig te pletter slaan. Dit vanwege bossages, huizen en andere obstakels.

Meer over deze noodlanding

Bekijk de video van deze noodlanding

2019: Botsing op Eelde Airport

Een Boeing 737 van Transavia komt tijdens de landing in botsing met een zwerm meeuwen. Gevolg: 10 dode vogels op de baan. De passagiers moesten overstappen naar een ander vliegtuig.
Oorzaak: een zwerm meeuwen

Lees meer over deze botsing

2010: De bijna ramp met een Royal Air Maroc Boeing 737 boven Haarlem

Oorzaak: een groep Canadese ganzen

Lees meer

1996: De Herculesramp in Eindhoven

34 doden.  Oorzaak: een zwerm spreeuwen

Lees meer

Meer over luchtvaart en veiligheid

Het Laatste Nieuws: ‘Vliegtuigen zijn uitgerust met de nieuwste snufjes, maar tegen een zwerm meeuwen valt nog altijd niets te doen’

16 augustus 2019. Wereldwijd vinden elk jaar zo'n 21.000 botsingen plaats tussen vogels en vliegtuigen, al leidt niet elke ‘bird strike' tot directe schade, een noodlanding of - veel erger - een ongeluk. Maar goed ook, want hoe hoogtechnologisch de nieuwste vliegtuigen ook zijn, tegen een zwerm meeuwen in de lucht valt zo goed als niets te beginnen.

Lees hier het hele artikel

Het AD: ‘Twijfel veiligheid Schiphol: luchthaven neemt maatregelen’

30 oktober 2018. Lukt het eindelijk om Schiphol veiliger te maken? Na twee vernietigende rapporten houdt de Onderzoeksraad voor Veiligheid twijfels over de maatregelen die Schiphol nu zegt te nemen.

Lees hier meer 

NOS: ‘Onderzoeksraad: veiligheid Schiphol ondergeschikt aan groei’

25 april 2018. De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft een gevoelige tik uitgedeeld op de vingers van Schiphol en het ministerie van Infrastructuur. Volgens de raad staat veiligheid nog altijd niet voorop.

Lees meer

Voorbeelden van birdstrikes

Onderstaande beelden geven een indruk van birdstrikes en de effecten ervan.

https://youtu.be/L1jZvlFmqQU

https://youtu.be/k_QZTzS5V2Y

De impact van een gesimuleerde de Bird Strike: Engine Test

https://youtu.be/lgspIiTFWIk

 

Huidige aanpak Birdstrike Schiphol

Hier is een link naar een video op de site van de Telegraaf waar je kunt zie wat Schiphol op dit moment doet om 'Birdstrike' te voorkomen.